1.10 Warstwy dywanu

Dywan dla zachowania najlepszych właściwości mechanicznych i estetycznych skonstruowany zazwyczaj jest z kilku warstw. Strukturę pokrycia dywanowego tworzy włosie, podłoże podstawowe, warstwa wzmacniająca i podłoże wtórne.

Włosie

Włosie to najbardziej widoczna część dywanu. To właśnie ono odpowiada za nasze odczucia, ciepło, miękkość. Utworzone jest z przeplecionych lub przeszytych puszystych nitek wykonanych z wełny, nylonu, poliestru lub innych surowców. Od jego sprężystości i odporności na odkształcenia zależy trwałość dywanu. Wyróżniamy:
I) Pokrycia z pętelkami – z zastosowaniem których dywan jest mocny i bardzo estetyczny. Pokrycie pętelkowe jest bardzo gęste, dlatego można go używać
w miejscach aktywnej eksploatacji. Pętelki mogą mięć jednakową lub różną wysokość.

II) Pokrycia dywanowe z ciętym włosiem – które dodatkowo dzielą się na: krótkowłose (długość włosia 2-3 mm), o średniej długości (3-5 mm) i długowłose (więcej niż 5 mm). Dywany z weluru lub pluszu, posiadają niski, jednakowo cięte włosie.

III) Pokrycie teksturami – jest wyprodukowane ze skręconej, termicznie obrobionej przędzy. Włosie jest wyższe niż welurowe. Pokrycia są długowieczne, odporne na zniszczenie, a włosie takiego dywanu pozwala ukryć brud i ślady, dobrze się czyści i nie jest bardzo drogie.

IV) Typy mieszane – najczęściej spotykane to wykładziny dywanowe z powierzchnią z ciętymi pętelkami. Jest ona zawsze wyższa od włosia nie ciętego. Dywan na takim samym poziomie może posiadać cięte i nie cięte pętelki. Przy produkcji takiego pokrycia używa się specjalnego haczyka, który robi pętelkę, przecina ją i wyciąga nie ciętą pętelkę do poziomu pętelki ciętej. Z pomocą takiej techniki produkuje się bardzo dużo współczesnych dywanów. [9]


Rysunek 4: warstwy dywanu: 1. włosie (pętelki lub cięte); 2. podłoże podstawowe; 3. warstwa wzmacniająca; 4. podłoże wtórne; źródło: opracowanie własne


Podłoże podstawowe

Podstawowe podłoże wzmacnia ono włosie i zapewnia stabilność formy. Może być tkane lub nie, w zależności od przeznaczenia pokrycia. Tkane podłoże podstawowe produkuje się zazwyczaj z polipropylenu. Nie tkane zaś - może być z poliamidu. Polipropylen nie zmienia formy, dlatego też podłoże podstawowe jest produkowane do takich pokryć, których wymiary nie ulegną zmianie. Natomiast nie tkane podstawowe podłoże poliamidowe, ze względu na swoją elastyczność, jest szeroko używane, na przykład, w przemyśle samochodowym. Nić w podłożu utrzymuje się słabo i może być łatwo wyciągnięta. Aby tego uniknąć, należy nałożyć warstwę wzmacniającą i podłoże wtórne.

Warstwa wzmacniająca

By pokrycie dywanowe nadawało się do użytku, należy dobrze utrwalić nici włosia dywanowego. W tym celu nakłada się specjalną mieszankę wzmacniającą - lateks lub tworzywo dyspersyjne, by nadać pokryciu dywanowemu właściwości antystatyczne i sprawić, by stało się odporne na ogień, lateks uzupełnia się dodatkami. Lateksowanie nie tylko fiksuje włosie, lecz nadaje też pokryciu trwałości.

Podłoże wtórne

Po nałożeniu warstwy wzmacniającej nakłada się podłoże wtórne, widoczne na odwrotnej stronie dywanu. Jest to warstwa tekstyliów lub lateksu, która nadaje pokryciu dywanowemu dodatkowe właściwości: odporność na poślizg, elastyczność, odporność na zniszczenie, izolacja dźwiękowa i cieplna. Istnieją następujące typy podłoża wtórnego: naturalna albo sztuczna juta, lateks, podłoże z nici.
- Juta naturalna - to ekologicznie czyste tworzywo, ma ono jednak kilka wad: po dłuższej eksploatacji ściera się włókno i niszczy się warstwa podstawowa. Jeżeli do naturalnej juty dostaje się wilgoć - ona osiada i zmieniają się wymiary pokrycia dywanowego, może się zacząć gnicie lub pojawić pleśń. Sztuczna juta zazwyczaj produkuje się z polipropylenu i bardzo rzadko z mieszanego włókna syntetycznego. Jest odporna na wilgoć. Po przedostaniu się do niej wody nie zachodzą żadne zmiany, pokrycie zachowuje swoje wymiary, nie gnije itd. Należy zaznaczyć, ze podczas częstego mycia odkurzaczem myjącym, może pojawić się pleśń. Aby tego uniknąć przed każdym czyszczeniem należy całkowicie wysuszyć pokrycie albo je na sucho odkurzyć.

- Guma lateksowa - produkcja podłoża wtórnego z gumy elastycznej trwa dość długo. Tworzą ja dwa etapy nakładania lateksu i polimeryzacja nałożonej warstwy. Podłoże wtórne z gumy jest nakładane równą, cienką warstwą na podłoże podstawowe. Najczęściej używa się lateksu z gumy syntetycznej z niewielką ilością dodatków. Jakość gumy ustala się bardzo łatwo, jeżeli pory są duże i jest ich sporo, taka guma jest gęsta i jakościowa. Pokrycia dywanowe z podłożem spienionym były popularne w Europie w latach 80-tych i 90-tych zeszłego stulecia. Zjawisko to zaistniało ponieważ podłoże takie zapewnia dodatkową izolacja cieplna i dźwiękowa, wygodą i miękkością, nawet przy niewysokim włosiu zachowuje się liniowe wymiary nawet po mokrym czyszczeniu, szczelnie przylega do podłogi, dlatego na powierzchni nie powstają nierówności. Można je wykładać bez użycia kleju, wystarczy przymocować listwą podłogową. Wadami tego typu podłoża jest nie możliwość przesuwania go bez uszkodzeń. Nie przepuszcza ono też wilgoci a po 5-7 latach lateks wysycha i guma zaczyna pękać [9].